آموزش کانفیگ STP در سوئیچ سیسکو | راهنمای کامل

در شبکه‌های مبتنی بر سوئیچ‌های سیسکو، جلوگیری از حلقه‌های لایه ۲ یکی از مهم‌ترین چالش‌هایی است که مدیران شبکه با آن روبه‌رو هستند. برای حل این مشکل، پروتکل STP (Spanning Tree Protocol) توسعه داده شد. در این مقاله، به آموزش کانفیگ STP در سوئیچ سیسکو می‌پردازیم، تمام جنبه‌های آن را بررسی می‌کنیم و نحوه بهینه‌سازی عملکرد شبکه را توضیح خواهیم داد.

STP چیست و چرا مهم است؟

STP (Spanning Tree Protocol) پروتکلی در لایه ۲ شبکه است که با جلوگیری از حلقه‌های سوئیچینگ، از مشکلاتی مانند طوفان broadcast، ایجاد حلقه و تکرار بسته‌های داده جلوگیری می‌کند. این پروتکل، لینک‌های اضافی را غیرفعال می‌کند تا یک ساختار درختی بدون حلقه در شبکه شکل بگیرد.

چرا STP مهم است؟

🔹 حفظ پایداری شبکه: جلوگیری از قطعی‌های ناگهانی به دلیل حلقه‌های داده
🔹 بهینه‌سازی مسیرها: انتخاب بهترین مسیر برای انتقال داده
🔹 کاهش بار پردازشی سوئیچ‌ها: جلوگیری از پردازش بسته‌های تکراری
🔹 افزایش امنیت: کنترل ارتباطات بین سوئیچ‌ها و جلوگیری از حملات ناشی از حلقه‌های شبکه

به‌طور کلی، STP یکی از حیاتی‌ترین پروتکل‌ها در شبکه‌های مبتنی بر سوئیچ است که باعث بهینه‌سازی عملکرد و جلوگیری از مشکلات رایج در توپولوژی‌های لایه ۲ می‌شود. 🚀

نحوه عملکرد STP در سوئیچ سیسکو

STP برای جلوگیری از حلقه‌های شبکه، مسیرهای جایگزین را شناسایی و مسیری که کمترین هزینه را دارد فعال نگه می‌دارد. اگر لینک اصلی قطع شود، لینک جایگزین به‌طور خودکار فعال می‌شود. STP از Bridge ID و Path Cost برای تعیین مسیر بهینه استفاده می‌کند.

انواع STP در سیسکو

سیسکو چندین نسخه مختلف از STP را ارائه می‌دهد:

1. STP کلاسیک (IEEE 802.1D) – نسخه استاندارد اولیه
2. PVST (Per VLAN STP) – نسخه‌ای که برای هر VLAN، یک فرآیند STP مستقل دارد
3. Rapid STP (RSTP – IEEE 802.1w) – نسخه سریع‌تر STP
4. MSTP (Multiple Spanning Tree Protocol – IEEE 802.1s) – ترکیبی از PVST و RSTP برای بهینه‌سازی عملکرد

آموزش کانفیگ STP در سوئیچ سیسکو

برای کانفیگ STP در سوئیچ سیسکو، مراحل زیر را دنبال کنید:

۱. بررسی وضعیت STP در سوئیچ

ابتدا باید ببینید که آیا STP روی سوئیچ فعال است یا خیر. برای این کار، از دستور زیر در CLI سوئیچ سیسکو استفاده کنید:

show spanning-tree

خروجی این دستور، اطلاعات مربوط به STP، وضعیت اینترفیس‌ها و نقش هر پورت را نمایش می‌دهد.

۲. فعال کردن STP در سوئیچ

به‌صورت پیش‌فرض، STP در بیشتر سوئیچ‌های سیسکو فعال است، اما اگر غیرفعال باشد، می‌توانید آن را با دستور زیر فعال کنید:

spanning-tree vlan 1

این دستور، STP را برای VLAN 1 فعال می‌کند. اگر چندین VLAN داشته باشید، باید برای هر VLAN، این تنظیمات را اعمال کنید.

۳. تعیین سوئیچ Root Bridge

سوئیچ Root Bridge مهم‌ترین دستگاه در شبکه STP است و مسیرهای داده را تعیین می‌کند. معمولاً سوئیچ مرکزی شبکه باید Root Bridge باشد. برای این کار، Priority را کاهش دهید تا این سوئیچ به‌عنوان Root انتخاب شود:

spanning-tree vlan 1 priority 4096

عدد ۴۰۹۶ به این معنی است که این سوئیچ در VLAN 1 به‌عنوان Root Bridge تنظیم شده است. مقدار priority پیش‌فرض ۳۲۷۶۸ است، پس هر مقدار کمتر از این مقدار باعث می‌شود که سوئیچ، اولویت بالاتری داشته باشد.

۴. بررسی و تنظیم نقش پورت‌ها در STP

پس از تعیین Root Bridge، سایر سوئیچ‌ها پورت‌های خود را در نقش‌های مختلف قرار می‌دهند. نقش‌های اصلی عبارتند از:

• Root Port (RP): پورتی که کمترین هزینه را برای رسیدن به Root Bridge دارد.
• Designated Port (DP): پورتی که مسیر اصلی ارسال داده برای یک Segment است.
• Blocking Port: پورتی که برای جلوگیری از ایجاد حلقه، در حالت Blocking قرار می‌گیرد.

برای بررسی این نقش‌ها، از دستور زیر استفاده کنید:

show spanning-tree interface gigabitEthernet 0/1

برای تغییر نقش پورت، می‌توانید مقدار هزینه مسیر (Path Cost) را تنظیم کنید:

interface gigabitEthernet 0/1
spanning-tree cost 10

عدد ۱۰ میزان هزینه مسیر را تعیین می‌کند. هرچه این مقدار کمتر باشد، مسیر موردنظر، اولویت بیشتری خواهد داشت.

۵. فعال‌سازی PortFast برای کلاینت‌ها

اگر یک کامپیوتر یا سرور به سوئیچ متصل است، برای جلوگیری از تأخیر در بالا آمدن پورت، می‌توانید PortFast را فعال کنید:

interface gigabitEthernet 0/2
spanning-tree portfast

⚠ نکته: این ویژگی را فقط روی پورت‌های متصل به دستگاه‌های انتهایی (End Devices) فعال کنید، نه روی پورت‌های متصل به سوئیچ‌های دیگر.

۶. فعال‌سازی BPDU Guard برای افزایش امنیت

با فعال کردن BPDU Guard، اگر یک دستگاه غیرمجاز بخواهد پیام‌های BPDU ارسال کند، پورت غیرفعال می‌شود. این کار امنیت STP را افزایش می‌دهد:

interface gigabitEthernet 0/3
spanning-tree bpduguard enable

۷. بررسی وضعیت STP پس از کانفیگ STP

برای اطمینان از صحت کانفیگ STP، از دستور زیر استفاده کنید:

show spanning-tree summary

این دستور، اطلاعات کلی درباره وضعیت STP نمایش می‌دهد.

جمع‌بندی

کانفیگ STP در سوئیچ سیسکو یکی از مهم‌ترین وظایف مدیران شبکه است. با تنظیم درست STP، می‌توانید از حلقه‌های شبکه جلوگیری کنید، ارتباطات پایدارتری داشته باشید و از بروز طوفان‌های broadcast جلوگیری کنید.

نکات کلیدی برای کانفیگ STP:

✅ STP از حلقه‌های شبکه لایه ۲ جلوگیری می‌کند.
✅ Root Bridge تعیین‌کننده مسیرهای اصلی داده است.
✅ می‌توان با تنظیم priority، سوئیچ اصلی را انتخاب کرد.
✅ PortFast را فقط روی پورت‌های کلاینت‌ها فعال کنید.
✅ BPDU Guard امنیت شبکه را افزایش می‌دهد.

اگر قصد دارید شبکه‌ای پایدار و امن داشته باشید، کانفیگ STP در سوئیچ سیسکو یک مرحله حیاتی است. با رعایت اصول گفته‌شده، می‌توانید بهینه‌ترین عملکرد را در شبکه خود تجربه کنید. 🚀

سوالات متداول درباره کانفیگ STP

۱. آیا STP روی همه سوئیچ‌های سیسکو به‌صورت پیش‌فرض فعال است؟
🔹 بله، در اکثر سوئیچ‌های مدرن سیسکو، STP به‌صورت پیش‌فرض فعال است، اما در برخی موارد باید آن را تنظیم کنید.

۲. چگونه بفهمیم که STP در شبکه ما فعال است؟
🔹 از دستور show spanning-tree برای بررسی وضعیت STP استفاده کنید.

۳. تفاوت STP و RSTP چیست؟
🔹 RSTP سریع‌تر از STP استاندارد عمل می‌کند و زمان Convergence را کاهش می‌دهد.

۴. آیا می‌توان STP را غیرفعال کرد؟
🔹 بله، اما توصیه نمی‌شود؛ زیرا باعث ایجاد حلقه‌های شبکه می‌شود.

با اجرای این راهنما، می‌توانید STP را روی سوئیچ سیسکو به‌درستی کانفیگ کنید و عملکرد شبکه را بهبود دهید. 🚀