تنظیم IP یکی از مهمترین مراحل در مدیریت شبکههای خانگی و سازمانی است. بسیاری از کاربران زمانی با مشکلات ارتباطی روبهرو میشوند که سیستم آنها بهصورت خودکار از DHCP روتر یا مودم یک آدرس دریافت میکند اما این آدرس ناپایدار است یا با سیستمهای دیگر تداخل دارد. در چنین شرایطی تنظیم IP دستی میتواند بهترین راهحل باشد. این مقاله بهصورت کامل و آموزشمحور، نحوه تنظیم IP در ویندوز 10 و ویندوز 11 را توضیح میدهد و تمام نکات ضروری را قدمبهقدم بررسی میکند.
سرور HP : انتخابی مطمئن برای هر سازمان
تنظیم IP دستی تنها یک کار ساده یا انتخاب اختیاری نیست. در بسیاری از شرایط، شبکه بدون تنظیم IP مناسب ممکن است دچار تداخل، افت سرعت، عدم دسترسی به برخی سرویسها یا مشکلات اتصال شود. در شبکههایی که چندین دستگاه به یک روتر متصل هستند، اختصاص یک IP ثابت به هر دستگاه باعث میشود مدیریت ارتباطات بسیار آسانتر شود. سرویسهایی مانند ریموت دسکتاپ، اشتراکگذاری فایل شبکهای، پرینترهای تحت شبکه، دوربینهای نظارتی، استوریج NAS و حتی تجهیزات سیسکو نیاز به یک آدرس IP ثابت دارند. به همین دلیل تنظیم IP برای بسیاری از کاربران حرفهای و مدیران شبکه یک ضرورت است.

قبل از تنظیم IP، بهتر است بررسی کنیم آیا سیستم واقعاً به یک آدرس ثابت نیاز دارد یا خیر.
چند نشانه رایج عبارتاند از:
• قطع و وصل شدن مداوم اینترنت
• عدم دسترسی به پرینتر یا سرور شبکه
• تداخل IP با دستگاههای دیگر
• تغییر مداوم آدرس IP پس از هر بار ریستارت
• خطای No Internet Access باوجود اتصال کابل یا وایفای
در این مواقع تنظیم IP دستی بهترین راهحل است.
قبل از وارد کردن اطلاعات لازم است مفاهیم زیر را بشناسید:
آدرس IP
یک شناسه عددی برای هر دستگاه در شبکه است.
Subnet Mask
مشخص میکند چه بخشی از IP مربوط به شبکه و چه بخشی مربوط به دستگاه است.
Default Gateway
آدرس مودم یا روتر شماست که خروج سیستم به اینترنت را مدیریت میکند.
DNS Server
وظیفه تبدیل نام دامنه به IP را دارد و در کیفیت وبگردی اثر مستقیم میگذارد.
در ویندوز 10 مراحل تنظیم IP بسیار ساده است، اما به دلیل تفاوت رابط کاربری ممکن است کاربران تازهکار در پیدا کردن گزینهها کمی سردرگم شوند. برای تنظیم IP دستی در ویندوز 10 مراحل زیر را دقیق دنبال کنید:
مرحله دوم؛ انتخاب آداپتور فعال
4. روی نام اتصال فعال خود کلیک کنید.
5. در صفحه جدید، گزینه Properties را انتخاب کنید.
مرحله سوم؛ تنظیم IP دستی
6. بخش IP settings را پیدا کنید.
7. روی دکمه Edit کلیک کنید.
8. حالت تنظیم را از Automatic (DHCP) به Manual تغییر دهید.
9. گزینه IPv4 را فعال کنید.
10. مقادیر زیر را وارد کنید:
• IP address
• Subnet mask
• Default gateway
• Preferred DNS
• Alternate DNS
11. روی Save کلیک کنید.

رابط ویندوز 11 مدرنتر است اما ساختار کلی تنظیمات شبیه ویندوز 10 باقی مانده است. با این حال کاربران برای پیدا کردن مسیر تنظیم IP نیاز به راهنمایی دقیق دارند.
6. روی Edit کلیک کنید.
7. تنظیمات را از DHCP به Manual تغییر دهید.
8. IPv4 را روشن کنید.
9. اطلاعات IP را مطابق نیاز شبکه وارد کنید:
• IP address
• Subnet mask
• Gateway
• DNS
10. در پایان تنظیمات را ذخیره کنید.
بسیاری از کاربران نمیدانند برای تنظیم IP دستی چه عددی وارد کنند. بهصورت معمول اگر روتر شما از رنج 192.168.1.x استفاده میکند، بهترین کار انتخاب یک آدرس در همین رنج است، مانند:
192.168.1.50
یا
192.168.1.100
شرط مهم این است که عدد انتخابی با IP دستگاههای دیگر شبکه تداخل نداشته باشد. همچنین gateway همیشه باید IP مودم باشد؛ معمولاً:
192.168.1.1
تنظیم IP در وایفای هیچ تفاوتی با کابل شبکه ندارد. تنها باید مطمئن شوید آداپتور Wi-Fi در حال استفاده است. کافی است شبکه وایفای فعال خود را انتخاب کرده و مانند مراحل قبل تنظیم IP را وارد کنید.
در شبکههای شرکتی معمولاً مدیر شبکه یک ساختار مشخص برای IP ها تعیین میکند. در این محیطها:
• IP باید در محدوده اختصاص داده شده باشد
• DNS ممکن است اختصاصی شرکت باشد
• گاهی نیاز به وارد کردن چندین DNS وجود دارد
• گاهی لازم است تنظیمات IPv6 نیز تغییر کند
به همین دلیل بهتر است قبل از تنظیم IP از مدیر شبکه محدوده صحیح را دریافت کنید.
برای استفاده از Remote Desktop کافی نیست دستگاه روشن باشد؛ باید یک IP ثابت داشته باشد تا کاربر بتواند همیشه با همان آدرس به آن متصل شود. بدون تنظیم IP دستی ارتباط هر بار پس از ریستارت ممکن است قطع شود. این یکی از مهمترین مواردی است که کاربران حرفهای برای آن IP دستی تنظیم میکنند.
گاهی کاربران پس از تنظیم IP با مشکل No Internet Access یا عدم باز شدن سایتها روبهرو میشوند. علتهای رایج عبارتاند از:
اشتباه وارد کردن DNS
اگر DNS اشتباه وارد شود اینترنت کار نمیکند.
اشتباه بودن Subnet Mask
معمولترین مقدار 255.255.255.0 است.
تداخل آدرس IP
اگر IP شما با دستگاه دیگری برابر باشد شبکه دچار مشکل میشود.
اشتباه بودن Gateway
Gateway باید حتما همان IP مودم یا روتر باشد.
چند دستور کاربردی برای تغییر یا مشاهده تنظیم IP وجود دارد.
مشاهده اطلاعات شبکه
دستور زیر اطلاعات کامل IP را نمایش میدهد:
ipconfig /all
پاک کردن IP خودکار
برای حذف IP دریافتشده از DHCP:
ipconfig /release
دریافت دوباره IP
برای گرفتن یک IP جدید:
ipconfig /renew
• از انتخاب IP های خارج از محدوده شبکه خودداری کنید
• DNS مطمئن وارد کنید
• از IPهایی استفاده کنید که تداخل کمی دارند
• در شبکههای بزرگ همیشه از مدیر شبکه اطلاعات بگیرید
تنظیم IP یکی از سادهترین اما مهمترین بخشهای مدیریت شبکه است. چه در یک شبکه خانگی ساده باشید و چه در یک محیط سازمانی بزرگ، داشتن یک IP ثابت میتواند پایداری، سرعت و کیفیت ارتباط دستگاه را بهطور محسوس افزایش دهد. ویندوز 10 و ویندوز 11 امکان تنظیم IP دستی را بهصورت کامل در اختیار کاربر قرار میدهند و با طی کردن مراحل گفتهشده میتوان در چند دقیقه یک آدرس IP ثابت و اصولی برای سیستم تعیین کرد. اگر قصد استفاده از سرویسهایی مثل ریموت دسکتاپ، پرینتر شبکه، استوریج NAS یا تجهیزات سیسکو دارید، تنظیم IP دستی یک ضرورت مهم است و به شما کمک میکند شبکهای پایدار و بدون تداخل داشته باشید.